4 Eylül 2011 Pazar

ARAP(IMIN) BAHARI


Vikipedi, özgür ansiklopedi

██ Devrilen Hükümetler██ Silahlı çatışmalar██ Yenilenen hükümetler██ İsyanlar██ Büyük çapta protestolar██ Küçük çapta protestolar
Arap Baharı, daha önceden eşi benzeri görülmemiş [1] bir şekilde Tunus, Cezayir, Mısır, Libya, Bahreyn, Ürdün veYemen'de büyük çapta; Moritanya, Suudi Arabistan, Umman,Suriye, Irak, Lübnan ve Fasta küçük çapta olmak üzere tüm Arap Dünyasını sarsan mitingler, protestolar ve halk ayaklanmaları serisi.
Protestolar Arap Dünyasında başta gelen işsizlik, gıda enflasyonu, siyasi yozlaşma, ifade özgürlüğü, usulsuzlükler ve kötü yaşam koşulları gibi pek çok sorun sonucunda önce Tunus'da Muhammed Bouzazi'nin kendini yakmasıyla başlamış. Ardından benzer sorunlar yaşayan ülkelerde domino etkisi göstererek yayılmıştır.
Protestolar ilk olarak 18 Aralık, 2010 tarihinde Tunus'da başlamış daha sonra Mısır, Yemen, Cezayir, ve Ürdün'e sıçramıştır.
Bu ayaklanmalar Tunus ve Mısır'da başarı göstermiş olup 23 yıldır yönetimde olan Zeynel Abidin Bin Ali ile 30 yıllık yöneticiHüsnü Mübarek'in görevlerini bırakmasıyla sonuçlanmıştır.
Protestolar dünya çapında da geniş yankı uyandırmış olup protestoların 2011 Nobel Barış Ödülüne aday gösterilebileceği belirtilmiştir.

Zaman çizelgesi 

§                     18 Aralık, 2010: Tunus'da protestolar başladı.
§                     28 Aralık, 2010: Cezayir'de protestolar başladı.
§                     13-16 Ocak, 2011: Libya'da göstericiler kontrol altına alındı.
§                     14 Ocak, 2011: Ürdün'de protestolar başladı.
§                     14 Ocak, 2011: Tunus'da hükümet düştü.
§                     17 Ocak, 2011: Moritanya'da bir kişi kendini yaktı.
§                     17 Ocak, 2011: Umman'da küçük çapta bir protesto düzenlendi.
§                     18 Ocak, 2011: Yemen'de protestolar başladı.
§                     21 Ocak, 2011: Suudi Arabistan'da bir kişi kendini yaktı ve küçük çaplı bir protesto düzenlendi.
§                     25 Ocak, 2011: Mısır'da protestolar başladı.
§                     26 Ocak, 2011: Suriye'de bir kişi kendini yaktı.
§                     28 Ocak, 2011: Filistin'de protestolar başladı.
§                     30 Ocak, 2011: Fas'da protestolar başladı.
§                     30 Ocak, 2011: Sudan'da protestolar başladı.
§                     1 Şubat, 2011: Ürdün'de hükümet görevden alındı.
§                     1 Şubat, 2011: Cibuti'de küçük çapta bir protesto düzenlendi.
§                     4 Şubat, 2011: Bahreyn'de küçük çapta bir protesto düzenlendi.
§                     10 Şubat, 2011: Mısır'da Cumhurbaşkanı, yetkilerini yardımcısına devretti.
§                     10 Şubat, 2011: Irak'da küçük çapta bir protesto düzenlendi. Nuri El Maliki gelecek seçimlerde aday olmayacağını açıkladı.
§                     11 Şubat, 2011: Mısır'da Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek istifa etti.
§                     15 Şubat,2011: Libya'da gösteriler yeniden alevlendi.
§                     3 Mart, 2011: Libya'da Devlet Başkanı Muammer Kaddafi'nin elinde başkent Trablus, Sabha ve Sidra kentleri kaldı. Ülkenin doğusu bir bütün olmak üzere, Ülkenin büyük çoğunluğu muhaliflerin denetimine geçti.
§                     5 Mart, 2011: Libya'da Kaddafi bazı kentlere doğru karşı saldırıya geçti. Libya Hava Kuvvetleri bu kentleri bombalamaya başladı. Doğudaki Muhalif kuvvetler batıdan çekilmeye başladı.
§                     19 Mart, 2011: Libya Birleşmiş Milletler'in aldığı karar doğrultusunda bombalanmaya başladı.
§                     3 Ağustos, 2011: Mısır'da Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarekin yargılandığı dava başladı.
§                     21-22 Ağustus, 2011:  Libya'da Muhalifler Başkent Tarablusa girdi.

Ayaklanmalar

Ülke
Başlangıç tarihi
Protesto şekli
Değişimler
Ölü sayısı
Sonuç
18 Aralık 2010
Mohamed Bouazizi'nin kendini yakması,
Ülke çapında protesto, kamu alanlarının işgali
 •Zeynel Abidin Bin Ali veMuhammed Gannuşiülkeyi terketti
 •Politik polis dağıtıldı[2]
 •RCD yani eski iktidar partisi dağıtıldı[3]
 •Siyasi suçlular serbest bırakıldı
223+[4][5]
Devrilen hükümet
28 Aralık 2010
Büyük protestolar, isyanlar
 •19 yıllık olağanüstü halin kaldırılması[6][7]
8[8]
Büyük çapta protestolar
12 Ocak 2011
Protestolar, isyancılarla polis arasında çatışmalar

0[9]
Küçük çapta protestolar
14 Ocak 2011
Protesto ve gösteriler
 •Kral Abdullah bin Abdül Aziz, başbakan Rifai ve kabinesini dağıttı.[10]
Yenilenen hükümet
17 Ocak 2011
Protestolar[12]

Küçük çapta protesto
17 Ocak 2011
Protestolar
 •Başkan Bashir 2015 seçimlerine aday olmayacağını açıkladı.[14]
Küçük çapta protesto
17 Ocak 2011
Protestolar
 •Sultan Kâbus bin Seyd El Ebu Seyd tarafından ekonomik imtiyazlar verildi;[16][17][18][19]
 •Bazı başkanlar kovuldu;[20][21]
 •Umman'ın meclisine yasama yetkisi verildi[22]
Yenilenen hükümet
18 Ocak 2011
Ülke çapında protesto ve gösteriler[26]
 • İktidar partisinden bazı milletvekilleri istifa etti;[27]
 • Agreement by President Saleh to step down by 23 May in exchange for immunity
270+[28]
Yenilenen hükümet
19 Ocak 2011
Protestolar
 •2008 olaylarına soruşturma başlatıldı[29]
0
Büyük çapta protestolar
21 Ocak 2011
Küçük çapta gösteri ve protestolar[30][31][32]
 •Kral Abdullah tarfından ekonomik imtiyazlar verildi;[33][34]
 •2011 yerel seçimlerine sadece erkekler kabul edilecek[35][36]
Küçük çapta protestolar
25 Ocak 2011
Ülke çapında protestolar, kamu alanlarının işgali, devlet ve polis binalarının yakılması, hapishane bakınları
 •Hüsnü Mübarek veAhmet Şefik'in istifası;[37]
 •Silahlı kuvvetler gücü ele aldı;[38]
 •Parlemento dağıtıldı ve konsey askıya alındı;[39]
 •İktidar partisi dağıtıldı[41]
846 [42]
Devrilen hükümet
26 Ocak 2011
Ülke çapında protestolar, devlet binalarına saldırı
 •Siyasi suçlular serbest bırakıldı;[43][44]
 • End of Emergency Law;
 •Bölgesel valiler kovuldu;[45][46]
 •İsyan bölgelerine askeri müdahale yapıldı; [47]
 •Parlementodan bazı vekiller istifa etti;[48]
 •Hükümetten istifalar[49]
1400+[50]
İsyan
28 Ocak 2011
Küçük protestolar, kamu alanı işgalleri
 •Muhalif liderlerin tutuklandı
 •Uluslararası gözlemciler sınır dışı edildi[51]
Küçük çaplı protestolar
 Fas
30 Ocak 2011
Protestolar,[53] mülkiyete zararlar[54]
 •Kral Muahmmet VItarafından ekonomik imtiyazlar verildi;[55]
 •Referandum kararlaştırıldı;
 •Yolsuzluğu önlemek için adımlar atıldı[56][57]
7[58] (including 2 beaten to death)[59]
Büyük çapta protestolar
 Irak
10 Şubat 2011
Büyük protestolar; isyanlar; devlet binalarına saldırı[60]
 •Başbakan Malikiseçimlere aday olmayacağını açıkladı;[61]
 •Valiler ve yerel yöneticiler istifa etti[62]
29+[63]
Büyük çapta protestolar
14 Şubat 2011
Büyük protestolar, kamu alanlarının işgali
 •Kral Hamad ibn Isa Al Khalifa tarafından ekonomik imtiyazlar verildi;[64]
 •Politik suçlular serbest bırakıldı;[65]
 •Bazı başkanlar kovuldu;[66]
36 [67]
Büyük çapta protestolar
14 Şubat 2011
Küçük protestolar
 •Muhalif liderler tutuklandı
Büyük çapta protestolar
17 Şubat 2011
Ülke çapında protestolar, silahlı çatışmalar, şehirlerin işgali
 • Muhalifler çoğu şehirin kontrolünü ele geçirdi[71][72][73]
 • Geçici Ulusal Konseykuruldu[74][75]
 • NATO askerleri Libya üzerinde operasyonlar düzenledi[76]
2,800–30,000[77][78][79][80]
Silahlı çatışma
18 Şubat 2011
Protestolar, polis ve Bedevilerarasında çatışmalar
 •Kabine istifa etti [81]
Yenilenen hükümet
20 Şubat 2011
Protestolar[83][84][85]

Küçük çaplı protestolar
11 Mart 2011
Protestolar
 •Hükümet baskı uyguladı
0
Küçük çaplı protestolar
Toplam ölüm:
4,751–32,000 (devam ediyor)




§                     2011 Mısır protestoları
§                     2011 Cezayir protestoları
§                     2011 Ürdün protestoları
§                     2010-2011 Tunus protestoları
§                     2011 Yemen protestoları
§                     2011 Libya protestoları

Kaynak 

26. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; NADA_BAKRI isimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme" class="external text" rel="nofollow">Kaynak gösterme</a>)
27. ^ Yemen MPs resign over violence, Al Jazeera, 23 February 2011.
28. ^ 120+ killed in the protests [1] and 150 killed in the ammo dump explosion [2]
30. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi;bloom_15March_1kQatif isimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme" class="external text" rel="nofollow">Kaynak gösterme</a>)
31. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi;pressTV_17March_4kQatif isimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme" class="external text" rel="nofollow">Kaynak gösterme</a>)
32. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi;arabtimes_4kQatifetc_18March isimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme" class="external text" rel="nofollow">Kaynak gösterme</a>)
35. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; alawsat_detailsisimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme" class="external text" rel="nofollow">Kaynak gösterme</a>)
36. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; bloom_women isimli refler için metin temin edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme" class="external text" rel="nofollow">Kaynak gösterme</a>)
38. ^ Egypt's Mubarak Steps Down; Military Takes Over, The Wall Street Journal, 11 February 2011.
54. ^ Region's Protests Spread to Morocco, The Wall Street Journal, 20 February 2011.
55. ^ Moroccan king to make reforms with constitutional body, Middle East Online, 22 February 2011;
60. ^ Iraqis protest in Kurdish region, capital, Reuters, 19 February 2011.
61. ^ Iraqi prime minister won't run for third term, msnbc.com, 5 February 2001.
62. ^ Governor of third Iraqi province quits over protests, The Gulf Today, 27 February 2011.
64. ^ Bahrain's king gives out cash ahead of protests, Reuters, 11 February 2011.
65. ^ Bahrain's king to free political prisoners as protests continue, Monsters and Critics, 22 February 2011.
66. ^ Bahrain sacks ministers amid protests, Press TV, 26 February 2011.
67. ^ 31 protestors killed,[3] four policemen killed,[4][5]1 Saudi soldier killed,[6] total of 36 people reported killed

Hiç yorum yok: