Vikipedi, özgür ansiklopedi
██ Devrilen
Hükümetler██ Silahlı çatışmalar██ Yenilenen
hükümetler██ İsyanlar██ Büyük çapta
protestolar██ Küçük çapta
protestolar
Arap Baharı, daha önceden eşi benzeri görülmemiş [1] bir şekilde Tunus, Cezayir, Mısır, Libya, Bahreyn, Ürdün veYemen'de büyük çapta; Moritanya, Suudi Arabistan, Umman,Suriye, Irak, Lübnan ve Fasta küçük çapta olmak üzere tüm Arap Dünyasını sarsan mitingler, protestolar ve halk
ayaklanmaları serisi.
Protestolar Arap Dünyasında başta gelen işsizlik,
gıda enflasyonu, siyasi yozlaşma, ifade özgürlüğü, usulsuzlükler ve kötü yaşam
koşulları gibi pek çok sorun sonucunda önce Tunus'da Muhammed Bouzazi'nin
kendini yakmasıyla başlamış. Ardından benzer sorunlar yaşayan ülkelerde domino
etkisi göstererek yayılmıştır.
Protestolar ilk olarak 18 Aralık, 2010 tarihinde Tunus'da
başlamış daha sonra Mısır, Yemen, Cezayir, ve Ürdün'e sıçramıştır.
Bu ayaklanmalar Tunus ve Mısır'da başarı göstermiş olup 23 yıldır
yönetimde olan Zeynel Abidin Bin Ali ile 30 yıllık yöneticiHüsnü Mübarek'in görevlerini bırakmasıyla
sonuçlanmıştır.
Protestolar dünya çapında da geniş yankı uyandırmış olup protestoların
2011 Nobel Barış Ödülüne aday gösterilebileceği belirtilmiştir.
Zaman çizelgesi
§
18 Aralık, 2010: Tunus'da protestolar
başladı.
§
28 Aralık, 2010: Cezayir'de
protestolar başladı.
§
13-16 Ocak, 2011: Libya'da göstericiler
kontrol altına alındı.
§
14 Ocak, 2011: Ürdün'de
protestolar başladı.
§
14 Ocak, 2011: Tunus'da hükümet düştü.
§
17 Ocak, 2011: Moritanya'da
bir kişi kendini yaktı.
§
17 Ocak, 2011: Umman'da küçük çapta bir
protesto düzenlendi.
§
18 Ocak, 2011: Yemen'de protestolar
başladı.
§
21 Ocak, 2011: Suudi Arabistan'da
bir kişi kendini yaktı ve küçük çaplı bir protesto düzenlendi.
§
25 Ocak, 2011: Mısır'da
protestolar başladı.
§
26 Ocak, 2011: Suriye'de bir kişi
kendini yaktı.
§
28 Ocak, 2011: Filistin'de
protestolar başladı.
§
30 Ocak, 2011: Fas'da protestolar
başladı.
§
30 Ocak, 2011: Sudan'da protestolar
başladı.
§
1 Şubat, 2011: Ürdün'de
hükümet görevden alındı.
§
1 Şubat, 2011: Cibuti'de küçük
çapta bir protesto düzenlendi.
§
4 Şubat, 2011: Bahreyn'de
küçük çapta bir protesto düzenlendi.
§
10 Şubat, 2011: Mısır'da
Cumhurbaşkanı, yetkilerini yardımcısına devretti.
§
10 Şubat, 2011: Irak'da küçük çapta bir
protesto düzenlendi. Nuri El Maliki gelecek seçimlerde aday olmayacağını
açıkladı.
§
11 Şubat, 2011: Mısır'da
Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek istifa
etti.
§
15 Şubat,2011: Libya'da gösteriler
yeniden alevlendi.
§
3 Mart, 2011: Libya'da Devlet Başkanı Muammer Kaddafi'nin
elinde başkent Trablus, Sabha ve Sidra kentleri kaldı. Ülkenin doğusu bir bütün
olmak üzere, Ülkenin büyük çoğunluğu muhaliflerin denetimine geçti.
§
5 Mart, 2011: Libya'da Kaddafi bazı
kentlere doğru karşı saldırıya geçti. Libya Hava Kuvvetleri bu kentleri
bombalamaya başladı. Doğudaki Muhalif kuvvetler batıdan çekilmeye başladı.
§
19 Mart, 2011: Libya Birleşmiş Milletler'in aldığı karar
doğrultusunda bombalanmaya başladı.
§
3 Ağustos, 2011: Mısır'da
Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarekin yargılandığı dava başladı.
§
21-22 Ağustus, 2011: Libya'da Muhalifler
Başkent Tarablusa girdi.
Ayaklanmalar
Ülke
|
Başlangıç tarihi
|
Protesto şekli
|
Değişimler
|
Ölü sayısı
|
Sonuç
|
18 Aralık 2010
|
Mohamed Bouazizi'nin
kendini yakması,
Ülke çapında protesto, kamu alanlarının işgali |
•Zeynel Abidin Bin Ali veMuhammed Gannuşiülkeyi terketti
|
Devrilen hükümet
|
||
28 Aralık 2010
|
Büyük protestolar, isyanlar
|
8[8]
|
Büyük çapta protestolar
|
||
12 Ocak 2011
|
Protestolar, isyancılarla polis
arasında çatışmalar
|
0[9]
|
Küçük çapta protestolar
|
||
14 Ocak 2011
|
Protesto ve gösteriler
|
•Kral Abdullah bin Abdül Aziz, başbakan Rifai ve
kabinesini dağıttı.[10]
|
1[11]
|
Yenilenen hükümet
|
|
17 Ocak 2011
|
Protestolar[12]
|
1[13]
|
Küçük çapta protesto
|
||
17 Ocak 2011
|
Protestolar
|
1[15]
|
Küçük çapta protesto
|
||
17 Ocak 2011
|
Protestolar
|
•Sultan Kâbus bin Seyd El Ebu Seyd tarafından ekonomik imtiyazlar
verildi;[16][17][18][19]
•Umman'ın meclisine
yasama yetkisi verildi[22]
|
Yenilenen hükümet
|
||
18 Ocak 2011
|
Ülke çapında protesto ve
gösteriler[26]
|
• İktidar partisinden bazı
milletvekilleri istifa etti;[27]
• Agreement by
President Saleh to step down by 23 May in exchange for immunity
|
270+[28]
|
Yenilenen hükümet
|
|
19 Ocak 2011
|
Protestolar
|
•2008 olaylarına soruşturma
başlatıldı[29]
|
0
|
Büyük çapta protestolar
|
|
21 Ocak 2011
|
Küçük çapta protestolar
|
||||
25 Ocak 2011
|
Ülke çapında protestolar, kamu
alanlarının işgali, devlet ve polis binalarının yakılması, hapishane
bakınları
|
•Hüsnü Mübarek veAhmet Şefik'in istifası;[37]
•Silahlı kuvvetler
gücü ele aldı;[38]
•Parlemento dağıtıldı
ve konsey askıya alındı;[39]
•Devlet
Güvenlik Soruşturma Servisikapatıldı;[40]
•İktidar partisi
dağıtıldı[41]
|
846 [42]
|
Devrilen hükümet
|
|
26 Ocak 2011
|
Ülke çapında protestolar, devlet
binalarına saldırı
|
1400+[50]
|
İsyan
|
||
28 Ocak 2011
|
Küçük protestolar, kamu alanı
işgalleri
|
•Muhalif liderlerin
tutuklandı
•Uluslararası gözlemciler
sınır dışı edildi[51]
|
2[52]
|
Küçük çaplı protestolar
|
|
30 Ocak 2011
|
•Kral Muahmmet VItarafından
ekonomik imtiyazlar verildi;[55]
|
Büyük çapta protestolar
|
|||
10 Şubat 2011
|
Büyük protestolar; isyanlar;
devlet binalarına saldırı[60]
|
•Valiler ve yerel
yöneticiler istifa etti[62]
|
29+[63]
|
Büyük çapta protestolar
|
|
14 Şubat 2011
|
Büyük protestolar, kamu
alanlarının işgali
|
•Kral Hamad ibn Isa Al Khalifa tarafından ekonomik imtiyazlar
verildi;[64]
•Politik suçlular
serbest bırakıldı;[65]
•Bazı başkanlar
kovuldu;[66]
|
36 [67]
|
Büyük çapta protestolar
|
|
14 Şubat 2011
|
Küçük protestolar
|
•Muhalif liderler
tutuklandı
|
Büyük çapta protestolar
|
||
17 Şubat 2011
|
Ülke çapında protestolar,
silahlı çatışmalar, şehirlerin işgali
|
• Geçici Ulusal Konseykuruldu[74][75]
• NATO askerleri Libya üzerinde operasyonlar düzenledi[76] |
Silahlı çatışma
|
||
18 Şubat 2011
|
Protestolar, polis ve Bedevilerarasında
çatışmalar
|
•Kabine istifa etti [81]
|
0[82]
|
Yenilenen hükümet
|
|
20 Şubat 2011
|
1[86]
|
Küçük çaplı protestolar
|
|||
11 Mart 2011
|
Protestolar
|
•Hükümet baskı uyguladı
|
0
|
Küçük çaplı protestolar
|
|
Toplam ölüm:
|
4,751–32,000 (devam ediyor)
|
Kaynak
23. ^ "The
Canadian Press: Police in Oman fire tear gas, rubber bullets at protesters
seeking political reform; 1 killed".
26. ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi; NADA_BAKRI
isimli refler için metin temin
edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme"
class="external text" rel="nofollow">Kaynak
gösterme</a>)
30. ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;bloom_15March_1kQatif
isimli refler için metin temin
edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme"
class="external text" rel="nofollow">Kaynak
gösterme</a>)
31. ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;pressTV_17March_4kQatif
isimli refler için metin temin
edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme"
class="external text" rel="nofollow">Kaynak
gösterme</a>)
32. ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;arabtimes_4kQatifetc_18March
isimli refler için metin temin
edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme"
class="external text" rel="nofollow">Kaynak
gösterme</a>)
35. ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi; alawsat_details
isimli
refler için metin temin edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme"
class="external text" rel="nofollow">Kaynak
gösterme</a>)
36. ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi; bloom_women
isimli refler için metin temin
edilmemiş (Bkz: <a href="http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi:Kaynak_gösterme"
class="external text" rel="nofollow">Kaynak
gösterme</a>)
41. ^ Egypt dissolves former ruling partyhttp://english.aljazeera.net/news/middleeast/2011/04/2011416125051889315.html
51. ^http://www.timeslive.co.za/africa/article973245.ece/Djibouti-evicts-US-vote-group-ahead-of-election
56. ^http://www.independent.co.uk/news/world/africa/thousands-in-morocco-march-for-rights-2247511.html
59. ^ http://lawyers-law.com/man-beaten-to-death-by-police-at-teachers-protest-in-rabat-morocco-march-26th-2011/
65. ^ Bahrain's king
to free political prisoners as protests continue, Monsters and
Critics, 22 February 2011.
67. ^ 31 protestors killed,[3] four policemen killed,[4][5]1
Saudi soldier killed,[6] total of 36 people reported killed
86. ^ Donald Payne Expresses Concern over
Killing of 14 -year-old Boy in Western Sahara by Moroccan Soldiers
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder